جهان در گردش: نگاهی به آخرین اخبار و تحولات فناوری

در این وبلاگ به هوش مصنوعی و تکنولوژی میپردازم

جهان در گردش: نگاهی به آخرین اخبار و تحولات فناوری

در این مقاله، به بررسی تازه‌ترین خبرها و تحولات در دنیای فناوری می‌پردازیم. از نوآوری‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری گرفته تا پیشرفت‌های هوش مصنوعی و تغییرات در حوزه ارتباطات، تمام جنبه‌های مهم و تاثیرگذار این صنعت را پوشش می‌دهیم.

جهان فناوری، همواره در حال تغییر و تحول است. هر روز، ایده‌های جدید به واقعیت می‌پیوندند، محصولات نوآورانه معرفی می‌شوند و مرزهای دانش جابجا می‌شوند. در این مقاله، نگاهی دقیق‌تر به آخرین رویدادها و تحولات در این دنیای پویا خواهیم داشت.

1. نوآوری‌های سخت‌افزاری:

تراشه‌های جدید:

صنعت تراشه‌سازی، قلب تپنده فناوری‌های مدرن است. شرکت‌های بزرگی همچون اینتل، AMD و کوالکام، همواره در تلاشند تا تراشه‌هایی سریع‌تر، کم‌مصرف‌تر و قدرتمندتر تولید کنند. آخرین نسل از این تراشه‌ها، با معماری‌های جدید و فناوری‌های پیشرفته، نویدبخش افزایش چشمگیر در عملکرد دستگاه‌ها هستند.

به مثال، تراشه‌های مبتنی بر فناوری EUV (Extreme Ultraviolet Lithography) اینتل، امکان تولید ترانزیستورهای کوچکتر و متراکم‌تر را فراهم می‌کنند که به طور مستقیم بر افزایش سرعت و کاهش مصرف انرژی تأثیر می‌گذارد.

AMD نیز با معرفی پردازنده‌های Ryzen نسل جدید، همچنان در رقابت با اینتل پیشتاز است. این پردازنده‌ها با بهره‌گیری از معماری Zen و تعداد هسته‌های بیشتر، عملکرد بی‌نظیری را در برنامه‌های سنگین و بازی‌های رایانه‌ای ارائه می‌دهند.

کوالکام، به بزرگترین تولیدکننده تراشه‌های موبایلی، نیز با معرفی Snapdragonهای جدید، همچنان بازار تلفن‌های هوشمند را در اختیار دارد. این تراشه‌ها با پشتیبانی از 5G و امکانات هوش مصنوعی پیشرفته، تجربه کاربری بی‌نظیری را به کاربران ارائه می‌دهند.

گوشی‌های هوشمند:

بازار گوشی‌های هوشمند، همچنان رقابتی و پرچالش است. شرکت‌هایی مانند اپل، سامسونگ، شیائومی و گوگل، با معرفی مدل‌های جدید، تلاش می‌کنند تا سهم بیشتری از این بازار بزرگ را به خود اختصاص دهند.

اپل، با معرفی آیفون‌های جدید، همچنان بر نوآوری در طراحی، دوربین و عملکرد متمرکز است. این شرکت با استفاده از پردازنده‌های قدرتمند و سیستم‌عامل iOS، تجربه کاربری روان و یکپارچه‌ای را به کاربران خود ارائه می‌دهد.

سامسونگ، با عرضه گوشی‌های سری Galaxy، نوآوری‌هایی در زمینه نمایشگرهای بزرگ، دوربین‌های باکیفیت و قابلیت‌های انعطاف‌پذیری مانند صفحه‌نمایش‌های تاشو ارائه می‌دهد.

شیائومی، با ارائه گوشی‌های باکیفیت و قیمت مناسب، محبوبیت زیادی در بازارهای جهانی به دست آورده است. این شرکت با نوآوری در زمینه شارژ سریع، باتری‌های قدرتمند و طراحی‌های مدرن، کاربران زیادی را جذب کرده است.

گوگل، با عرضه گوشی‌های Pixel، به دنبال ارائه تجربه‌ای ناب از اندروید است. این گوشی‌ها با دوربین‌های عالی و قابلیت‌های هوش مصنوعی پیشرفته، طرفداران خاص خود را دارند.

لپ‌تاپ‌ها و کامپیوترها:

صنعت لپ‌تاپ و کامپیوتر نیز شاهد تحولات چشمگیری است. تولیدکنندگان تلاش می‌کنند تا دستگاه‌هایی باریک‌تر، سبک‌تر و قدرتمندتر تولید کنند.

لپ‌تاپ‌های با پردازنده‌های جدید، حافظه‌های RAM بیشتر و حافظه‌های SSD سریع‌تر، عملکرد بسیار خوبی در انجام کارهای روزمره و حتی کارهای سنگین مانند ویرایش ویدئو و اجرای بازی‌های رایانه‌ای ارائه می‌دهند.

تبلت‌ها نیز با صفحه‌نمایش‌های بزرگ‌تر و قلم‌های هوشمند، جایگاه ویژه‌ای در بین کاربران پیدا کرده‌اند. این دستگاه‌ها برای کارهایی مانند طراحی، یادداشت‌برداری و تماشای فیلم بسیار مناسب هستند.

دستگاه‌های پوشیدنی:

ساعت‌های هوشمند، دستبندهای تناسب اندام و هدست‌های واقعیت مجازی، همچنان در حال توسعه و پیشرفت هستند.

ساعت‌های هوشمند با قابلیت‌های بیشتری در زمینه پایش سلامتی، ردیابی فعالیت‌های ورزشی و دریافت اعلان‌ها، به ابزاری ضروری برای بسیاری از کاربران تبدیل شده‌اند.

هدست‌های واقعیت مجازی، با پیشرفت در کیفیت نمایشگر و بهبود حس غوطه‌وری، تجربه‌های جدیدی را در بازی، آموزش و سرگرمی ارائه می‌دهند.

2. نرم‌افزار و سیستم‌عامل:

اندروید:

اندروید، سیستم‌عامل محبوب گوشی‌های هوشمند و تبلت‌ها، همواره در حال به‌روزرسانی و بهبود است. نسخه‌های جدید اندروید، با ویژگی‌های امنیتی پیشرفته‌تر، رابط کاربری زیباتر و عملکرد سریع‌تر، تجربه کاربری بهتری را ارائه می‌دهند.

گوگل، با ارائه به‌روزرسانی‌های منظم، تلاش می‌کند تا امنیت سیستم‌عامل خود را افزایش دهد و مشکلات احتمالی را برطرف کند.

علاوه بر این، گوگل در حال کار بر روی بهبود قابلیت‌های هوش مصنوعی اندروید است تا کاربران بتوانند از امکانات پیشرفته‌تری مانند دستیار صوتی، ترجمه زنده و پیشنهادهای هوشمند بهره‌مند شوند.

iOS:

iOS، سیستم‌عامل اختصاصی اپل، نیز همواره در حال به‌روزرسانی و بهبود است. اپل با ارائه iOS جدید، ویژگی‌های جدیدی را به کاربران خود ارائه می‌دهد.

تمرکز اپل در iOS جدید، بر بهبود حریم خصوصی، افزایش امنیت و ارتقاء عملکرد سیستم‌عامل است.

همچنین، اپل با ارائه ویژگی‌های جدید در برنامه‌های خود، مانند دوربین، پیام‌رسان و مرورگر سافاری، تجربه کاربری را بهبود می‌بخشد.

ویندوز:

ویندوز، سیستم‌عامل محبوب رایانه‌های شخصی، همچنان در حال توسعه و پیشرفت است. مایکروسافت با ارائه به‌روزرسانی‌های منظم، ویژگی‌های جدیدی را به کاربران خود ارائه می‌دهد.

ویندوز جدید، با بهبود عملکرد، افزایش امنیت و رابط کاربری زیباتر، تجربه کاربری بهتری را ارائه می‌دهد.

مایکروسافت همچنین در حال کار بر روی بهبود قابلیت‌های هوش مصنوعی و ادغام آن در سیستم‌عامل خود است تا کاربران بتوانند از امکانات پیشرفته‌تری مانند دستیار صوتی، تشخیص چهره و ترجمه زنده بهره‌مند شوند.

نرم‌افزارهای کاربردی:

نرم‌افزارهای کاربردی، نقش مهمی در زندگی روزمره ما ایفا می‌کنند. از برنامه‌های پیام‌رسان و شبکه‌های اجتماعی گرفته تا برنامه‌های ویرایش عکس و ویدئو، همه ما به این نرم‌افزارها وابسته هستیم.

شرکت‌های بزرگ فناوری، همواره در حال بهبود و به‌روزرسانی نرم‌افزارهای خود هستند.

برنامه‌های پیام‌رسان، با ارائه قابلیت‌های جدیدی مانند تماس تصویری، ارسال فایل و رمزگذاری سرتاسر، امنیت و راحتی بیشتری را به کاربران خود ارائه می‌دهند.

شبکه‌های اجتماعی، با اضافه کردن ویژگی‌های جدیدی مانند استوری، ویدئوهای کوتاه و خرید آنلاین، کاربران بیشتری را جذب می‌کنند.

برنامه‌های ویرایش عکس و ویدئو، با اضافه کردن فیلترها، افکت‌ها و ابزارهای پیشرفته، به کاربران امکان می‌دهند تا خلاقیت خود را بروز دهند.

3. هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی:

پیشرفت‌ها:

هوش مصنوعی (AI) و یادگیری ماشینی (ML) به سرعت در حال پیشرفت هستند و تاثیرات شگرفی در حوزه‌های مختلف زندگی ما دارند.

الگوریتم‌های یادگیری ماشینی، توانایی یادگیری از داده‌ها و بهبود عملکرد خود را بدون برنامه‌نویسی صریح دارند.

پیشرفت‌هایی در زمینه پردازش زبان طبیعی (NLP) باعث شده است تا دستیارهای صوتی مانند Siri و Google Assistant، در درک و پاسخگویی به درخواست‌های کاربران، دقت بیشتری داشته باشند.

همچنین، هوش مصنوعی در حوزه‌هایی مانند تشخیص چهره، تشخیص گفتار، ترجمه ماشینی و خودران‌ها پیشرفت‌های چشمگیری داشته است.

کاربردها:

هوش مصنوعی در حال حاضر در بسیاری از صنایع کاربرد دارد.

در حوزه پزشکی، هوش مصنوعی به تشخیص بیماری‌ها، توسعه داروها و ارائه درمان‌های شخصی‌سازی‌شده کمک می‌کند.

در حوزه مالی، هوش مصنوعی به شناسایی تقلب، مدیریت ریسک و ارائه خدمات مالی شخصی‌سازی‌شده کمک می‌کند.

در حوزه تولید، هوش مصنوعی به اتوماسیون، بهبود راندمان و پیش‌بینی خرابی تجهیزات کمک می‌کند.

در حوزه حمل‌ونقل، هوش مصنوعی در توسعه خودروهای خودران، بهینه‌سازی مسیرها و مدیریت ترافیک نقش دارد.

چالش‌ها:

با وجود پیشرفت‌های چشمگیر در زمینه هوش مصنوعی، چالش‌هایی نیز وجود دارد.

یکی از مهم‌ترین چالش‌ها، مسائل اخلاقی مرتبط با هوش مصنوعی است.

ایجاد اطمینان از این که الگوریتم‌های هوش مصنوعی، تبعیض‌آمیز نباشند و حریم خصوصی کاربران را نقض نکنند، از اهمیت بالایی برخوردار است.

چالش دیگر، اطمینان از امنیت و قابلیت اطمینان سیستم‌های هوش مصنوعی است.

سیستم‌های هوش مصنوعی باید در برابر حملات سایبری و خطاهای احتمالی، مقاوم باشند.

4. اینترنت اشیا (IoT):

رشد و توسعه:

اینترنت اشیا (IoT)، به شبکه‌ای از دستگاه‌های متصل به اینترنت اشاره دارد که می‌توانند داده‌ها را جمع‌آوری، تبادل و تجزیه‌وتحلیل کنند.

IoT به سرعت در حال رشد است و پیش‌بینی می‌شود که تعداد دستگاه‌های متصل به اینترنت در سال‌های آینده به شدت افزایش یابد.

این رشد، فرصت‌های بی‌نظیری را برای نوآوری و توسعه در صنایع مختلف فراهم می‌کند.

کاربردها:

IoT در بسیاری از حوزه‌ها کاربرد دارد.

در خانه‌های هوشمند، دستگاه‌های IoT به کاربران امکان می‌دهند تا وسایل منزل خود را از راه دور کنترل کنند، مصرف انرژی را بهینه کنند و امنیت خانه را افزایش دهند.

در شهرهای هوشمند، IoT به جمع‌آوری داده‌ها در مورد ترافیک، آلودگی هوا و مصرف انرژی کمک می‌کند تا بتوان اقدامات بهتری برای بهبود کیفیت زندگی شهروندان انجام داد.

در صنعت، IoT به اتوماسیون، نظارت بر تجهیزات و بهبود راندمان تولید کمک می‌کند.

در حوزه بهداشت و درمان، IoT به پایش سلامت بیماران، ردیابی تجهیزات پزشکی و ارائه خدمات درمانی از راه دور کمک می‌کند.

چالش‌ها:

با وجود مزایای فراوان IoT، چالش‌هایی نیز وجود دارد.

امنیت، یکی از مهم‌ترین چالش‌های IoT است.

دستگاه‌های IoT به دلیل آسیب‌پذیری‌های امنیتی، می‌توانند مورد حمله هکرها قرار گیرند.

حریم خصوصی، چالش دیگری است که در IoT مطرح می‌شود.

دستگاه‌های IoT می‌توانند داده‌های زیادی در مورد کاربران جمع‌آوری کنند که می‌تواند حریم خصوصی آنها را نقض کند.

همچنین، مسائل مربوط به استانداردسازی و قابلیت همکاری بین دستگاه‌های مختلف IoT، همچنان در حال بررسی است.

5. ارتباطات و شبکه‌های:

5G و نسل‌های بعدی:

فناوری 5G، نسل پنجم شبکه‌های تلفن همراه، انقلابی در سرعت و پهنای باند اینترنت همراه ایجاد کرده است.

5G امکانات جدیدی مانند اتصال سریع‌تر، تأخیر کمتر و ظرفیت بیشتر را فراهم می‌کند.

این فناوری، کاربردهای گسترده‌ای در حوزه‌های مختلف، از جمله خودروهای خودران، واقعیت مجازی، اینترنت اشیا و شهرهای هوشمند دارد.

شرکت‌های مخابراتی در سراسر جهان، در حال توسعه و گسترش شبکه‌های 5G هستند.

علاوه بر 5G، تحقیقات در مورد نسل‌های بعدی شبکه‌های تلفن همراه (6G) نیز در حال انجام است.

6G، نویدبخش سرعت‌های بسیار بالاتر، تأخیر کمتر و قابلیت‌های پیشرفته‌تری خواهد بود.

اینترنت ماهواره‌ای:

اینترنت ماهواره‌ای، دسترسی به اینترنت را در مناطق دورافتاده و محروم فراهم می‌کند.

شرکت‌هایی مانند SpaceX، با راه‌اندازی ماهواره‌های Starlink، در حال ارائه اینترنت پرسرعت و با قیمت مناسب به کاربران در سراسر جهان هستند.

اینترنت ماهواره‌ای، پتانسیل زیادی برای اتصال جوامع روستایی، کشتی‌ها، هواپیماها و سایر دستگاه‌های متحرک دارد.

شبکه‌های اجتماعی و متاورس:

شبکه‌های اجتماعی، همچنان نقش مهمی در زندگی ما ایفا می‌کنند.

پلتفرم‌هایی مانند فیس‌بوک، اینستاگرام و توییتر، همچنان در حال رشد و توسعه هستند.

این شرکت‌ها، در حال سرمایه‌گذاری در فناوری‌های جدید مانند واقعیت مجازی و واقعیت افزوده هستند.

متاورس، یک مفهوم جدید است که به یک فضای مجازی سه‌بعدی اشاره دارد که در آن کاربران می‌توانند با یکدیگر تعامل داشته باشند و فعالیت‌های مختلفی انجام دهند.

شرکت‌هایی مانند فیس‌بوک، در حال سرمایه‌گذاری در توسعه متاورس هستند و معتقدند که این فناوری، آینده اینترنت را شکل خواهد داد.

6. امنیت سایبری:

تهدیدات و آسیب‌پذیری‌ها:

امنیت سایبری، همواره یک مسئله مهم و حیاتی است.

با افزایش استفاده از اینترنت و دستگاه‌های متصل، تهدیدات سایبری نیز پیچیده‌تر و گسترده‌تر شده‌اند.

حملات باج‌افزاری، کلاهبرداری‌های اینترنتی، نفوذ به شبکه‌ها و سرقت اطلاعات، از جمله تهدیدات رایج در دنیای سایبری هستند.

آسیب‌پذیری‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری، به هکرها امکان می‌دهند تا به سیستم‌ها نفوذ کنند و اطلاعات را به سرقت ببرند.

راه‌حل‌ها و پیشگیری:

برای مقابله با تهدیدات سایبری، راه‌حل‌های مختلفی وجود دارد.

استفاده از نرم‌افزارهای امنیتی، مانند آنتی‌ویروس‌ها و فایروال‌ها، می‌تواند از سیستم‌ها در برابر حملات محافظت کند.

به‌روزرسانی منظم نرم‌افزارها و سیستم‌عامل‌ها، می‌تواند آسیب‌پذیری‌ها را برطرف کند.

آموزش کاربران در مورد خطرات امنیتی و نحوه شناسایی حملات فیشینگ و کلاهبرداری‌های اینترنتی، ضروری است.

استفاده از رمزهای عبور قوی و فعال‌سازی احراز هویت دو عاملی، می‌تواند امنیت حساب‌های کاربری را افزایش دهد.

شرکت‌ها و سازمان‌ها باید سیاست‌های امنیتی مناسبی را اتخاذ کنند و از ابزارهای مدیریت امنیت استفاده کنند.

قوانین و مقررات:

قوانین و مقررات مربوط به امنیت سایبری، در حال توسعه و به‌روزرسانی هستند.

هدف از این قوانین، حفاظت از اطلاعات شخصی، مبارزه با جرایم سایبری و ایجاد فضای امن در اینترنت است.

کشورهای مختلف، قوانین و مقررات خاص خود را در این زمینه دارند.

رعایت قوانین و مقررات مربوط به امنیت سایبری، برای شرکت‌ها و سازمان‌ها، ضروری است.

7. فناوری سبز و پایداری:

تأثیر فناوری بر محیط زیست:

فناوری، تأثیرات زیادی بر محیط زیست دارد.

از یک سو، فناوری می‌تواند به کاهش آلودگی، صرفه‌جویی در مصرف انرژی و مدیریت منابع طبیعی کمک کند.

از سوی دیگر، تولید و استفاده از دستگاه‌های الکترونیکی، منجر به تولید زباله‌های الکترونیکی، مصرف انرژی و انتشار گازهای گلخانه‌ای می‌شود.

راه‌حل‌های پایدار:

برای کاهش تأثیرات منفی فناوری بر محیط زیست، راه‌حل‌های مختلفی وجود دارد.

تولید دستگاه‌های الکترونیکی با مصرف انرژی کمتر و استفاده از مواد بازیافتی، می‌تواند به کاهش زباله‌های الکترونیکی کمک کند.

توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر، مانند خورشیدی و بادی، می‌تواند به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای کمک کند.

استفاده از فناوری‌های هوشمند برای مدیریت مصرف انرژی و منابع طبیعی، می‌تواند به پایداری محیط زیست کمک کند.

ترویج فرهنگ بازیافت و استفاده مجدد از دستگاه‌های الکترونیکی، ضروری است.

شرکت‌های سبز:

بسیاری از شرکت‌های فناوری، در حال اتخاذ رویکردهای سبز و پایدار هستند.

این شرکت‌ها، در حال سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر، طراحی محصولات سازگار با محیط زیست و کاهش ردپای کربن خود هستند.

شرکت‌هایی مانند اپل، گوگل و تسلا، در زمینه پایداری پیشرو هستند و تلاش می‌کنند تا تأثیرات منفی خود بر محیط زیست را به حداقل برسانند.

8. فناوری و جامعه:

تغییرات در سبک زندگی:

فناوری، تأثیرات زیادی بر سبک زندگی ما دارد.

فناوری، نحوه کار، ارتباط، خرید و سرگرمی ما را تغییر داده است.

فضای مجازی، ارتباطات را آسان‌تر و سریع‌تر کرده است.

خرید آنلاین، به راحتی در دسترس قرار دارد.

سرگرمی‌های دیجیتال، جایگزین سرگرمی‌های سنتی شده‌اند.

مسائل اجتماعی:

با وجود مزایای فراوان فناوری، مسائل اجتماعی نیز مطرح شده است.

اعتیاد به اینترنت و شبکه‌های اجتماعی، انزوا و کاهش روابط اجتماعی، از جمله این مسائل هستند.

تبعیض دیجیتالی، به دلیل عدم دسترسی به فناوری برای همه افراد جامعه، از دیگر مسائل است.

انتشار اطلاعات نادرست و اخبار جعلی در فضای مجازی، می‌تواند منجر به بی‌اعتمادی و تفرقه‌افکنی شود.

آینده فناوری:

فناوری، همچنان در حال پیشرفت و توسعه است.

هوش مصنوعی، واقعیت مجازی، اینترنت اشیا و سایر فناوری‌های نوظهور، آینده ما را شکل خواهند داد.

مهم است که ما از این فناوری‌ها به شیوه‌ای مسئولانه و اخلاقی استفاده کنیم.

ما باید برای مقابله با چالش‌های احتمالی این فناوری‌ها، آماده باشیم.

آینده فناوری، به انتخاب‌ها و تصمیمات ما بستگی دارد.

9. جمع‌بندی:

دنیای فناوری، همواره در حال تغییر و تحول است. از نوآوری‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری گرفته تا پیشرفت‌های هوش مصنوعی و تغییرات در حوزه ارتباطات، این صنعت پویایی و خلاقیت را به نمایش می‌گذارد. در این مقاله، به بررسی مهم‌ترین رویدادها و تحولات اخیر در این حوزه پرداختیم.

تراشه‌های جدید، گوشی‌های هوشمند پیشرفته، لپ‌تاپ‌های قدرتمند، دستگاه‌های پوشیدنی هوشمند و سیستم‌عامل‌های به‌روز، نویدبخش آینده‌ای روشن در عرصه سخت‌افزار هستند.

هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی، با پیشرفت‌های چشمگیر خود، در حال تغییر نحوه تعامل ما با فناوری و جهان اطرافمان هستند. اینترنت اشیا، با اتصال دستگاه‌های مختلف به یکدیگر، زندگی ما را هوشمندتر و کارآمدتر می‌کند.

5G و نسل‌های بعدی شبکه‌های تلفن همراه، امکانات جدیدی را در زمینه ارتباطات فراهم می‌کنند و اینترنت ماهواره‌ای، دسترسی به اینترنت را در مناطق دورافتاده ممکن می‌سازد.

امنیت سایبری، همچنان یک مسئله مهم و حیاتی است و ما باید برای مقابله با تهدیدات سایبری، اقدامات لازم را انجام دهیم.

فناوری سبز و پایداری، نقش مهمی در حفاظت از محیط زیست دارد و شرکت‌های فناوری، در حال اتخاذ رویکردهای سبز و پایدار هستند.

فناوری، تأثیرات زیادی بر جامعه و سبک زندگی ما دارد و ما باید از این فناوری‌ها به شیوه‌ای مسئولانه و اخلاقی استفاده کنیم.

با توجه به این تحولات، می‌توان انتظار داشت که در آینده نزدیک، شاهد نوآوری‌های بیشتری در حوزه فناوری باشیم. این نوآوری‌ها، می‌توانند زندگی ما را بهبود بخشند و فرصت‌های جدیدی را برای پیشرفت و توسعه فراهم کنند.

در پایان، لازم به ذکر است که این مقاله تنها نگاهی گذرا به دنیای وسیع فناوری بود. هر یک از این موضوعات، خود نیازمند بررسی‌های عمیق‌تر و مفصل‌تر است. برای آگاهی بیشتر، توصیه می‌شود که اخبار و مقالات مرتبط با این حوزه‌ها را به طور مداوم دنبال کنید و با جدیدترین تحولات این صنعت آشنا شوید.

تا كنون نظري ثبت نشده است
ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در رویا بلاگ ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.